Friday, September 25, 2009

Esat Göktepe için gecikmiş taziye


aşağıdaki paragrafı 2009 ocak ayında Prof Dr Esat Göktepe'nin emekliliği üzerine psikiyatrların email grubuna yazmak üzere hazırlamıştım:
"sevgili Esat Göktepe hocamizin, Marmara'daki ikinci asistanı olrk goreve basladigim 1986'dan bu yana, kendimin ve onlarca doktorun, yüzlerce tip ogrencisinin mesleki ve kisisel ilham kaynagi oldugunu gordum. nezaket ile uzmanlik bilgisini alcakgonulluluk icinde birlestiren cok nadir kisilerden birisi olan Esat bey'in hastanemizdeki varligini hep ozleyecegim.
Mehmet Sungur'un devraldigi gorevi, hastanemizdeki olumlu iliskileri ve mesleki olrk tartismasiz uzmanligi ile en guzel bicimde yerine getirecegine de inaniyorum."

mesajı yollayamadan, sadece benim her zamanki ağırkanlılığımdan ötürü değil, hayatın çarklarının fazla hızlı dönmesi sebebiyle de, Esat hocayı kaybettik. bu kelimeyi kullanmayı bile yadırgıyorum, hâlâ.
1986 yılında Biga'da sağlıık ocağı hekimiyken psikiyatri uzmanlık eğitimini yanında alma isteğimi belirttiğimde (TUS öncesi dönemde tek tek giriyorduk sınavlara), beni uzunca sessizliklerle dinledi. Kendimi beğendirmek için, biraz da gece otobüsünden inmiş olmanın mahmurluğu içinde, psikanalitik kurama ilgimden ve Freud for Beginners kitabını Türkçe'ye çevirmiş olduğumdan söz etmeye başlamıştım. "ben psikanalize pek sıcak bakmıyorum" demişti, "ama, bu konuda seni geliştirebilecek bir hocan olacak, Dr Engin Geçtan süpervizyonunu yapabilir". Sıcak bakmadığı bir konu olmasına rağmen, öğrenmemi ve yapmamı destekleyeceği tek alan bu olmayacaktı. Engin Geçtan'la yıllar boyu haftada birkaç saati mesai saatleri içinde geçirmeme izin vermekle kalmdı. 1988'de ziyaretçi öğretim üyesi olarak Marmara'ya gelmeye başlayan Dr Cahit Ardalı (çok yakında kaybettik, onunla ve Engin bey'le olan zamanlardan hatırladıklarımı da kaydetmeliyim) ile psikodinamik kuram ve uygulamaları konusunda ömür boyu işime yarayacak becerileri, bu becerilerin dayandığı kuramın psikiyatride işe yararlığına ve bilimselliğine pek sıcak bakmasa da, kazanmam için elimden geleni yapan Esat hoca'nın desteği ile geliştirdim. Akademik demokrasi ve özgürlük, daha hangi kelimeleri kullanabilirim, bilemiyorum, Esat Göktepe'nin nasıl bir kişilik olduğunu, asistanlarına nasıl bir ortam sağlamış olduğunu anlatmak için.
Aynı dönemde, bana mesleki kişilik gelişiminde çok özel etkisi olan Dr Ahmet Arzık, birkaç yıl önce kaybettiğimiz ve Türkiye'de DSM sınıflandırma sistemini ilk telaffuz eden kişi Dr Safa Sarıbeyoğlu, ilk grup terapilerimizi beraber yapıp işi öğrendiğim koterapist arkadaşım Psk Zehra Karaburçak, ABD'den bir yıllığına kliniğe katılan Dr Daniel Nahum. beraber ve kendilerinden çok şey öğrendiğim insanlar.
O ortamı oluşturan Esat hoca'yı özlüyorum. O sakin adamı kızdırmayı başaran nadir insanlardan birisi olarak, kendime garip ve özel bir yer biçerek, bana hâlâ onun asistanıyım diye böbürlenme fırsatı tanıdığı için değil sadece.
1991'den sonra, çocuk psikiyatrisi ihtisası için Yale'e geçtiğimde, içinden geldiğim küçücük klinikte, çoğu gönüllü öğretim üyelerinden kazandığım beceri ve bilgilerin bana kattıklarını daha berrak gördüm, anladım.
peki, yeterince müteşekkir oldum mu, şükran duygularımı ifade edebildim mi ?
bu gecikmişlik duygusundan hep korkar, hep de gecikirim.


ekteki fotografta, marmara ekibi, c. 1989; önde esat bey, safa bey, arkada ben, tulu, zeynep, ahmet

Thursday, September 17, 2009

teklif ve heves

bir marka, yapacağı kampanyanın iddiasının bilimsel temelini oluşturmam ve bunu da adımı vererek yapmam için "iş teklifi"nde bulunuyor. çok zamanımı almayacağını düşündükleri için, teklifleri de ona göre. lütfen ismimi kullanmayın, anonim bir broşür yazalım. eğer önemli olan bilgim ise...
ya büyük gazetenin teklifine ne demeli?
apar topar haftaya yazmaya başlıyorsun filan diye benle buluşan adamcağızdan bir daha ses seda çıkmaması sadece kendi başına gelecekleri kestirememesinden mi?
o zaman beni niye koşturttun, da diyemiyorum. ben niye koştum? bu heveslilik biraz fazla değil mi?
yazılanlardan bir şey anlamadıysan ey okur, doğru yerdesin. kendime yazdığım notu kaybolmasın ve unutturmasın diye internete koymayı deniyorum.

netamenin çeşitleri

netamelilik derken, "öldürülen genç kızın katil zanlısı" olarak bilinen genç ve ailesi hk bir TV programına çağrıldım az önce. beni çağıran (sesinden tahminimce) genç muhabir, ailelerin ve gencin ruh durumları hakkında yorumlarda bulunmamı isterken, bu konuyu en iyi siz bilebilirsiniz, dedi. Ben de konu hakkında (sahiden) pek bilgim olmadığını, teslim olma olayını kendisinden öğrendiğimi duyunca, fikrini değiştirdi mi, onu bilmiyorum. her konuda bilgi ve fikir sahibi olunabilir mi? mümkün değil. bu aynı geçen haftaki "açılım" programında, açılım ya da Türkiye'deki siyasi bölünmeler hakkında konuşmamam gibi bir durum. bilmiyorum, bir. bazı konulardaki bilgi ve izlenimlerim uzman değil vatandaş (haydi diyelim "aydın" bilgisi)... bunu herkese ilan etmem için ne sebep var? bu görüşe uygn davranmadığım zamanlar oluyor ise, affola.

Sunday, September 06, 2009

netame

netameli konulardaki televizyon programlarına davet edildiğimde, katılma kararını verirken, ya yanımdakiler, ya program yöneticisi, ya konunun zaten kimsenin uzlaşamadığı bir husus olması gibi birbirinden değişik risk faktörlerini (genellikle hepsini) gözönüne almam gerekir. programların içeriği hiç bir zaman önceden tam kestirilemez, program hazırlayıcıları da, son ana kadar çeşitli değişiklikler yaparlar. geçtiğimiz haftaki siyaset meydanı programı da böyle bir programdı; 10 yıl önce gölcük'te katıldığım, afet sonrası program gibi... kestirilemez, benim payımın ne olacağının belli olmadığı, herkeste çelişkili düşünce ve duygular uyandırabilecek cinsten. tam ve eksiksiz yapılması mümkün olmayan işlerden birisi daha. o sebeple eleştirilecek sayısız kusurun da olması kaçınılmaz olan.
programda işlenen "açılım" konusunda tam bir fikrim olmadığı gibi (kimsenin de bir fikri var gibi gözükmüyor), zaten siyasi sayılacak bir konuda, görüşümün bir uzman değeri taşımadığı da aşikâr. TV'dan yayımlanması için bir sebep yok. ama insanların, yetişkin ve çocuk, düşünüş şekillerinin, önyargılar ile empati arasındaki çelişkinin ortaya konabileceği durumlardan birisinde, çocuklar aracılığıyla (onların zarar görmeyeceği, belki biraz da gelişme fırsatı bulabileceği) ve toplumun tümünün yararlanabileceği bir perspektif koyabilirim cesaretine (ya da cüretine) kapıldım.
dilediğim gibi olmadı, ama hayatta dileklerimiz nadiren tam gerçekleşiyor. hiç olmadı da diyemem.
sevenler, okurlar, dostlar böyle durumlarda hayal kırıklığına kapılmasınlar. Ya da, benim adıma üzülmesinler.
bildiğim doğruları ve doğru bildiklerimi söylemek bende hiç pişmanlık yaratmaz. bunu yapamazsam, içimde kalır.
programda çocukların zihin yapılarını açıklamaya çalışmamın, insan düşünüşü hakkında konuşup, soru sorup empati uyandırıcı tartışmalar açmamın sebebi de, siyasi içerik hakkında bir fikir ya da eğilim belirtmememin sebebi de, bu "içimde kalmasın" felsefesi.